สมัยอยุธยาตอนปลาในรัชสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช (พ.ศ.๒๑๙๙-๒๒๓๑) เป็นยุคที่มีนักปราชญ์
ราชบัณฑิตและกวีมากมาย นับตั้งแต่สมเด็จพระนารายณ์มหาราชไปจนถึงสามัญชนคนธรรมดา ในยุคนี้
มีวรรณคดีที่สำคัญหลายเรื่อง อาทิ สมุทรโฆษคำฉันท์ เสือโคคำฉันท์ อนิรุทธิ์คำฉันท์ โคลงเฉลิมพระเกียรติ
สมเด็จพระนารายณ์ กำสรวลศรีปราชญ์ ฯลฯ ถือได้ว่าเป็นยุคทองแห่งวรรณคดี 

ทำให้คนในยุคนั้นสนใจที่จะเรียนรู้หนังสือ จึงได้มีการเรียนการสอนในวัดและสำนักราชบัณฑิต นอกจากนี้
ยังนิยมเรียนในโรงเรียนของหมอสอนศาสนาหรือคณะมิชชันนารี ซึ่งต้องเรียนศาสนาควบคู่กันไป

สมเด็จพระนารายณ์ ทรงเกรงว่าคนไทยจะถูกชักชวนให้เข้ารีตนับถือศาสนาคริสต์ตามแบบฝรั่ง จึงทรง
โปรดให้พระโหราธิบดีแต่งหนังสือชื่อ "จินดามณี" ขึ้นเพื่อให้คนไทยได้เรียนรู้ภาษาไทยและวิทยาการต่างๆ
จะได้ไม่ไปฝักใฝ่ฝรั่งต่างชาติ และเรียนรู้เรื่องราวของไทยมากขึ้น

จินดามณี มีความหมายว่า ผู้เรียนรู้หนังสือเล่มนี้ มีความรู้ภาษาไทยซึ่งเปรียบเสมือนกับว่ามีแก้วสารพัดนึก
ที่มีค่าควรเมือง

ในหนังสือจินดามณีเขียนว่า "จินดามุนีนี้ พระโหราธิบดีเดอมอยู่เมืองสุกโขทัย แต่ถวายแต่ครั้งสมเดจ
พระนารายน์เปนเจ้าลพบุรี ฯะ" (หมายเหตุ ผมเขียนตามต้นฉบับ)

จากสมัยของการแต่งที่ระบุไว้นับว่า "จินดามณี" เป็นหนังสือแบบเรียนภาษาไทยเล่มแรก และเนื่องจาก
สระ "อะ" แผลงเป็นสระ "อุ" ได้ "จินดามณี อาจเรียกได้อีกอย่างหนึ่งว่า "จินดามุณี"

สำหรับด้านเนื้อหาของหนังสือแบ่งออกเป็น ๒ ภาคคือ อักขรวิธี และฉันทลักษณ์ การแต่งเริ่มจาก
ตัวอักษร การประสม อักษรตามมาตราแม่ ก กา และมาตราตัวสะกด อักษรศัพท์ การแต่งฉันทลักษณ์ และ
ตัวอย่างบทประพันธ์ จากมหาชาติคำหลวงและลิลิตพระลอ

จากกลวิธีในการแต่ง "จินดามณี" ซึ่งมีหลายรูปแบบเพื่อให้ผู้เรียนสามารถเรียนรู้อย่างมีประสิทธิภาพ
จึงกล่าวได้ว่า "พระโหราธิบดี" เป็นนักเทคโนโลยีการศึกษาชั้นหนึ่งของไทย.

เอกสารอ้างอิง : 
ประพิมพ์พรรณ  โชคสุวัฒนสกุล, การวิเคราะห์หนังสือแบบเรียน. สำนักพิมพ์มหาวิทยลัยรามคำแหง. ๒๕๓๑
เอกสารประกอบการสอนชุดวิชา "เทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา" หน่วยที่ ๙-๑๕
มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช, ๒๕๓๖

• พ่อขุนรามคำแหงมหาราช ผู้ทรงนิพนธ์ไตรภูมิพระร่วง 
• พระมหาธรรมราชาลิไทย ผู้ทรงนิพนธ์ไตรภูมิพระร่วง
• พระโหราธิบดี ผู้แต่งแบบเรียนเล่มแรกของไทย
• พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว พระผู้สถาปนาวัดพระเชตุพนเป็นมหาวิทยาลัยเปิดแห่งแรก
• ศาสตราจารย์สำเภา  วรางกูร บิดาแห่งโสตทัศนศึกษาของไทย (ผมเคยได้รับทุนการศึกษาจากกองทุน
  ของท่านด้วย)
• ศาสตราจารย์ ดร.วิจิตร  ศรีสอ้าน ผู้นำในการสถาปนามหาวิทยาลัยเปิดแห่งแรก
• ศาสตราจารย์ ดร.ชัยยงค์  พรหมวงศ์ ผู้คิดระบบการสอนแบบศูนย์การเรียน ระบบผลิตชุดการสอน
  แผนจุฬา
• *อาจารย์ธนู  บุญยรัตนพันธุ์ ผู้นำทางนวกรรมพื้นบ้านเพื่อการศึกษา
• *ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.วีรยุทธ  วิเชียรโชติ ผู้สร้างทฤษฎีการเรียนแบบสืบสวนสอบสวนและทฤษฎี
  การเรียนการสอนแบบอารยวิถี
• *รองศาสตราจารย์ ดร.เปรื่อง  กุมุท ผู้สร้างทฤษฎีการสอนจริยธรรมแบบเบญจขันธ์
• *ผู้ช่วยศาสตราจารย์โช  สาลีฉัน ผู้สร้างสื่อการสอนวิทยาศาสตร์จากวัสดุพื้นบ้าน
• *อาจารย์พิชิต  สันตภิรมย์ ผู้นำด้านสื่อการสอนระดับอนุบาลและประถมศึกษา

* หมายเหตุ ปัจจุบันตำแหน่งทางวิชาการของแต่ละท่านอาจเปลี่ยนแปลงไป